PART FOUR, ECCENTRIC ZEN-HAIKU MASTER:
Gabriel Rosenstock’s new versions in Irish & English of Santōka, one of the wonders of the haiku world.
Ready to go for another walk with Santōka, our eccentric Zen-Haiku Master? Dutch versions by Geert Verbeke. Who knows what we’ll see and hear on today’s pilgrimage. Let’s go then!
Have you a license to beg?! Not being a licensed mendicant attached to a particular monastery, Santōka was often arrested on his peregrinations. It is said that he walked about 28,000 miles in all:
“Days I don’t enjoy: any day I don’t walk, drink sakè, and compose haiku.”
He was arrested now and again on suspicion of being a spy for the USSR. Haiku is not a harmless activity. It is an instrument with which we dowse for the clear waters of truth. If the authorities are keeping an eye on you, the Great Protectors of the Staus Quo, be assured you are doing something right.
What choice did Santōka have? None. He had to follow his path:
this the only path
none other –
springtime snow
an chonair seo
níl aon chonair eile –
sneachta earraigh
dit is het enige pad
geen ander –
voorjaarssneeuw
mountain in spring –
clatter of loose stones
down its side
sliabh san earrach –
cleatráil cloch scaoilte
síos a thaobh
berg in het voorjaar –
gekletter van losse stenen
langs de zijkant
light snowfall in spring:
brings out the beauty of women
cith éadrom sneachta san earrach:
an bhantracht níos gile ná riamh
lichte sneeuwval in de lente:
toont de schoonheid van vrouwen
spring
empty begging bowl . . .
walking to what end?
earrach
babhla déirce folamh . . .
ag siúl liom go dtí . . .?
lente…
lege bedelkom
wandelen met welk doel?
there’s a snake
sunbathing if you please . . .
back to your lair with you!
nathair, féach
bolg faoin ngrian ambaist . . .
ar ais chun na neide leat!
er is een slang
zonnebadend alsjeblief . . .
ga terug naar je hol!
belly button
has become a pool of sweat
m’imleacán
ina linn allais
navelputje
is een zweetpoel geworden
a meal of boiled rice
whiter than white –
blinding sunlight
rís bhruite
níos báine ná bán –
solas na gréine
een maaltijd gekookte rijst
witter dan wit –
verblindend zonlicht
deep grass –
the croak of a frog
swallowed by a snake
féar dlúth –
grág froig
á shlogadh ag nathair
diep gras –
gekwaak van een kikker
ingeslikt door een slang
waking from a nap
gazing this way and that –
nothing but mountains
dúisím as mo néal
féachaim im’ thimpeall –
gan ann ach sléibhte
ontwaken uit een dutje
staren naar hier en ginder –
niets dan bergen
not even a wisp of cloud –
lonelier than ever the sky
gan oiread is néal beag amháin –
is uaigní ná riamh í an spéir
zelfs geen sliert van wolk
eenzamer dan ooit de hemel
the less I see of human beings
the more mountain butterflies appear
líon na ndaoine ag dul i laghad
líon na bhféileacán sléibhe ag dul i méid
hoe minder mensen ik zie
hoe meer bergvlinders verschijnen
completely alone –
mosquitoes come
to suck my blood
liom féin ar fad –
tagann muiscítí
agus ólann asam
helemaal alleen –
muggen komen
om mijn bloed te zuigen
in stillness the bamboo shoot becomes itself
péacán bambú ag fás ann féin go ciúin
in stilte wordt de bamboescheut zichzelf
no one with me to hear the woodpecker
gan éinne faram chun éisteacht leis an snagaire adhmaid
niemand bij me om de specht te horen
by myself . . .
making a fire
for one
i m’aonar . . .
tine do dhuine amháin
á lasadh agam
alleen . . .
een vuurtje stoken
voor een mens
greenness of grass in aloneness
glaise an fhéir san aonaránacht
groen van gras in het alleen zijn
slightly sozzled . . .
leaves drop
and fall over themselves
beagáinín bogtha . . .
duilleoga ag titim
thar a chéile
lichtjes aangeschoten . . .
bladeren vallen
en vallen over zichzelf
feck! just lost a tooth
mo chreach! fiacail imithe
verdomd! verloor net een tand.
sober starry heavens –
mountain monks
at drum practice
spéartha loma fuara –
manaigh an tsléibhe
i mbun drumadóireachta
sobere sterrenhemel –
bergmonniken
oefenen op trommels
we arrive
in Tokyo at last –
yours truly and the moon
sinn araon i dTóiceo
fá dheoidh –
mise is an ghealach
we arriveren
uiteindelijk in Tokyo –
ondergetekende en de maan
more of a tramp
than a monk –
peppered with grass seeds
bacach bóthair
seachas manach –
róbaí breac le síolta féir
eerder een landloper
dan een monnik
bespikkeld met graszaden
said nothing all day –
sound of waves
níor osclaíos mo bhéal inniu –
glór na dtonn
zei de hele dag niets –
geluid van golven
a bird
comes to visit –
not a note in his head!
tagann éan
ar cuairt –
níl nóta ceoil aige!
een vogel
komt op bezoek –
geen noot in zijn kop!
autumn deepens
I too
am homeless
amach san fhómhar
agus táimse leis
gan dídean
herfst verdiept
ook ik
ben zonder thuis
some life in me yet it seems –
scratching myself
táim beo fós ní foláir –
tochas
er is blijkbaar nog leven in mij –
ik krab mezelf
weeds in bloom
or gone to seed –
I could die here now
fiaile faoi bhláth
nó imithe chun síl –
d’fhéadfainn bás a fháil anseo
onkruid in bloei
of in zaad veranderd –
ik zou hier nu kunnen sterven
I’ve got used to this loneliness –red dragonflies
dulta i dtaithí ar an uaigneas seo – snáthaidí móra dearga
ik ben deze eenzaamheid gewoon – rode libellen
blue purifying water cascading over rocks
uisce gorm íonghlanta ina chaise thar charraigeacha
blauw zuiverend water trapsgewijze over rotsen
looking out from a leaf
a wee frog – sure
it’s only a babby
ag breathnú uaidh ó dhuilleog-
froigín – dhera
níl ann ach báibín
uitkijkend vanop een blad
een kleine kikker – natuurlijk
het is maar een baby
young leaves of the persimmon
glisten above me –
alive! all of us
duilleoga óga an dátphluma
ag lonrú os mo chionn –
is beo dúinn!
jonge blaadjes van de kaki
glinsteren boven mij –
levend! elk van ons
I wasn’t going to let it bother me . . .
but it did –
deluge of rain
ní rabhas chun ligean di cur isteach orm . . .
ach chuir –
díle bháistí
ik zou er mij niet aan storen…
maar ik deed het toch –
stortvloed van regen
strutting about
among new shoots of grass –
a crow
ag céimniú go gaigiúil
sna péacáin féir –
préachán
paraderend
tussen nieuwe grasscheuten
een kraai
caw!
the crow’s loneliness
is mine
grág!
tá uaigneas an phréacháin
ormsa leis
kras!
de eenzaamheid van de kraai
is de mijne
There’s a strange curse in Irish. You don’t hear it too often these days. Mallacht na bpréachán ort! The curse of the crows on you! A great lexicographer Rev. Patrick Dinneen – an Irish Dr Johnson, quite as brilliant (and just as contrary) as the Englishman – explains it thus: ‘May you give up before enjoying the fruits of your labour!’
John Yeats (father of the poet) did a portrait of Dinneen which makes him look quite normal. A truer portrait was done by the Jewish revolutionary Estella Solomons. What has this got to do with anything? Nothing. It’s just a break. Too much haiku . . . what do the Welsh say, ‘Too much pudding chokes the dog’.
dried twigs snap
my head is missing
pléascann cipíní briosca
mo chloigeann ar iarraidh
gedroogde twijgen knappen
mijn hoofd ontbreekt
Santōka may be referring to a little-known detective novel My Head is Missing*:
https://www.evertype.com/books/my-head-is-missing.html
*Rubbish! You’ve completely lost the plot! Get back to Santōka at once!
Editor
wet withered
lovely weeds
feoite fliuch
fiaile ghleoite
nat verschrompeld
mooi onkruid
giving a lift to a dragonfly
as I stroll along . . .
sedge hat
síob don tsnáthaid mhór
is mé ag siúl ar aghaidh . . .
hata cíbe
een lift geven aan een libel
terwijl ik rondwandel…
zeggehoed
a tree has fallen over
a perch for a while
crann leagtha
suífead anseo tamall
een boom is omgevallen
een rustplaats voor een tijdje
trees in the river
and clouds . . .
a dead cat floats by
crainn san abhainn
is scamaill . . .
cat marbh ar snámh
bomen in de rivier
en wolken . . .
een dode kat drijft voorbij
I walk along begging –
everywhere the sound of water
begging too
leanaim orm ag lorg déirce –
fuaim uisce gach áit
i mbun déirce
ik stap bedelend voorbij –
overal de klank van water
ook bedelend
OK, gentle reader. You got this far. You deserve a break. We’ll continue our pilgrimage tomorrow.
got this far . . .
a mouthful of pure water
and away we go
tagtha an fhaid seo . . .
bolgam fíoruisce
is ar aghaidh liom
zo ver zijn wij…
een mondvol zuiver water
en weg zijn wij
END OF PART FOUR.
Gabriel Rosenstock’s latest haiku volume is Stillness of Crows. His philosophy of haiku can be found on this YouTube:
https://www.youtube.com/watch?v=wmj54hpqMyo&t=100s
Browse Front PageShare Your Idea
Comments
Read Elephant’s Best Articles of the Week here.
Readers voted with your hearts, comments, views, and shares:
Click here to see which Writers & Issues Won.